SENSORIEK

 

Voorbeelden:

• Prikkelverwerkingsproblemen

• Hoogsensitiviteit/Hooggevoeligheid

• Overprikkeling

• Onderprikkeling

• ADHD

• Autisme Spectrum Stoornis

• Samen manier zoeken om tot rust te komen

• Samen manieren zoeken om tot ontdekking/activering te komen

• Slaap- en rust problemen

• ..

​

Met onze zintuigen nemen we heel wat prikkels waar in het dagelijks leven. We voelen, zien, horen, proeven en ruiken veel. Daarnaast hebben ook het proprioceptief, vestibulair en het interoceptief systeem een grote invloed op ons zintuigelijke systeem. 

 

Proprioceptie= Het kunnen waarnemen van de positie van ons eigen lichaam of lichaamsdelen.

Vestibulair systeem= Dit is ons evenwichtsorgaan.

Interoceptief systeem= intern waarnemen zoals organen, emoties.

​

In heel wat activiteiten van ons dagelijks leven moeten we de positie van ons lichaam kennen en ons evenwicht kunnen behouden. Denk maar aan het innemen van een bepaalde houding, het veranderen en behouden van een houding. Bijvoorbeeld zitten, fietsen, lopen, spelen enzovoort.

 

Onze zenuwbanen geleiden deze prikkels naar de hersenen waar deze dan verwerkt worden. Kinderen, jongeren en volwassenen kunnen echter moeilijkheden ervaren in het verwerken van al deze prikkels. De prikkels kunnen verkeerd gevoeld, gereguleerd en geïnterpreteerd worden. Prikkels zijn continu en overal aanwezig. Dit kan leiden tot over- en/ of onder prikkeling.

​

Meer informatie over onze verschillende zintuigen kan je hier vinden. 

​

Overprikkeling: De binnengekomen prikkels niet meer kunnen filteren, moeite met het verwerken en tot rust komen.

​

Slechts enkele voorbeelden:

​

• Overgevoelig bij aanraking, lawaai, licht, geuren, andere mensen

• Constant in beweging, komt in andere hun ‘ruimte’

• Frequente of lange woedeaanvallen

• Moeite met slapen

• Snel afgeleid

• Ongeduldig

• Zoekt beweging

• Agressief

• Weinig oogcontact

• Woedeaanvallen

• Stress

• Terugtrekken

• Graag alleen willen zijn

• Impulsief

• Huilen/verdrietig

• Weglopen

• Niet kunnen concentreren

• Moeite met te veel informatie tegelijk

• Moeilijk met naar bord kijken

• Moeite met drukke omgeving/ruimtes

• Niet tegen veel lawaai kunnen

• Druk

• Steeds opzoek naar nieuwe dingen en beweging

• Constant anderen mensen en dingen aanraken

• ...

​

Onder prikkeling: De aanwezig prikkels komen niet binnen, moeite met tot actie komen.

Slechts enkele voorbeelden:

​

• Moeite met slapen

• Moeite met toiletgebeuren

• Onhandig, zwakke motorische vaardigheden

• Is zich niet bewust van pijn en/of andere mensen

• Onleesbaar handschrift

• Lijkt geen plezier te hebben

• Te rustig zijn

• Weinig/geen initiatief

• Informatie dringt niet door

• Sloom/slaperig/te ontspannen

• Weinig mimiek/lichaamstaal

• Vertraagt of niet reageren

• Verwondingen niet voelen

• Tegen dingen/mensen lopen en niet voelen

• Stoot zich veel

• Mist nodige informatie

• Vraagt niet om extra uitleg

• ...

​

​

 

 

 

​

Wanneer een persoon op vlak van prikkelverwerking volledig in balans is, dient er een evenwicht te zijn tussen habituatie en sensitisatie. Continue habituatie zou leiden tot in slaap vallen of saaiheid, je zou de prikkels als het ware niet meer waarnemen omdat je ze gewoon bent. Continue sensitisatie daarentegen zou leiden tot te veel prikkels, een overprikkeling.

​

Wanneer de prikkelverwerking niet in balans is onderscheiden we 4 types volgens Winnie Dunn. Zo kan bij een persoon 1 of meerdere types tegelijk aanwezig zijn. 

​

1.Toeschouwer: Wil zeggen een hoge drempel hebben. Dit wil zeggen dat er prikkels worden waargenomen maar dat er meer nodig zijn om tot reactie te komen. Er wordt passief niets met de prikkels gedaan. Bijvoorbeeld: lijkt niet te horen wat je zegt, niet reageren op naar maar goed gehoor hebben, houterig/stijf bewegen, lijkt slappe spieren te hebben,... 

​

2.Prikkelzoekend: wil zeggen een hoge drempel hebben. De prikkels worden wel waargenomen maar de persoon heeft er meer nodig om in balans te zijn. Hier wordt er actief iets aan gedaan, men gaat actief opzoek naar de prikkels die ontbreken. Bijvoorbeeld: zoekt bewegingen op, ronddraaien aan tv/op stoel, vermijdt schoenen wil op blote voeten lopen, hunkeren naar bepaalde voeding, overdreven opgewonden bij activiteiten, abrupt wisselen van activiteiten,...

​

3.Sensor: wil zeggen een lage drempel hebben. De persoon krijgt te veel prikkels binnen, en heeft minder prikkels nodig. De persoon zal hier zelf niets mee doen (passief). Bijvoorbeeld: afgeleid en moeite met concentreren bij geluiden, van streek bij verzorging, ongenoegen bij tanden poetsen, gevoelig voor bepaalde stoffen, niet houden van warme voeding, bang voor hoogtes/om te vallen,...

​

4.Prikkelvermijdend:  wil zeggen een lage drempel hebben. De persoon krijgt te veel prikkels binnen, en heeft minder prikkels nodig. De persoon zal deze zelf actief vermijden. Bijvoorbeeld: negatief reageren op onverwachte/harde geluiden, laat ongemak blijken bij fel licht, vermijdt het om vies te worden, terugtrekken bij spattend water, uitgesproken angsten, voorkeur aan zittend spel, emotionele uitbarstingen als taak niet lukt, woedeaanvallen, gemakkelijk huilen, overdreven serieus, kokhalzen bij bepaalde voeding,...

​

→ We gaan samen op zoek vanwaar deze over- of onder prikkeling komt, hoe we het kind tot rust kunnen brengen of hoe het kind net meer kunnen prikkelen. Dit doen we eerste aan de hand van een vragenlijst en gesprekken, vervolgens gaan we concreet te werk samen met je kind, jou als ouder en eventueel de school of andere omgeving. 

​

Samenwerking met school, andere therapeuten of dergelijke

Indien gewenst werk ik samen met de school, andere therapeuten of dergelijke om onder andere de mogelijkheden en moeilijkheden te bespreken, advies te geven om meer leerkansen te bieden, educatie over de moeilijkheden bij het kind, regelmatige opvolging/overleggen, bereikbaar om vragen te stellen enzovoort. Ik vind een goede samenwerking met alle partijen indien gewenst erg belangrijk om optimale leerkansen te creëren voor het kind en het welzijn van het kind te verbeteren. 

​